एकाइ-६ हाम्रो पृथ्वी
पाठ – ७ उत्तर अमेरिका महादेश
अभ्यास
१. उत्तर अमेरिकाका विकसित राष्ट्र र नेपालबिच आर्थिक सामाजिक अवस्थाको तुलना गर्नुहोस् ।
उत्तर : अमेरिकाका विकसित राष्ट्र क्यानाडा र अमेरिका हुन् । यहाँ अतुलनीय पूर्वाधारको विकास भएको छ । कृषि कार्यमा मानिसको संलग्नता भए पनि कृषिमा आत्मनिर्भर रहेका छन् । यी राष्ट्रहरू अधिक प्रतिव्यक्ति आय भएका मुलुकमा पर्दछन् । यो निकै विकसित महादेश हो र संसारका मानिसको गन्तव्यका रूपमा समेत रहेको छ। यहाँ दक्ष जनशक्तिको उपलब्धता र स्रोतसाधनको अधिकतम परिचालन भएकाले आर्थिक अवस्था निकै मजबुत रहेको छ। सप्ताहको अन्तमा साङ्गीतिक उत्सव, पारिवारिक जमघट र विभिन्न भ्रमण गरी बिदा मनाउने गर्छन् । तर नेपालको आर्थिक अवस्था भने निकै कमजोर रहेको छ । पूर्वाधारको विकास हुन सकेको छैन । आत्मनिर्भर अर्थतन्त्रको विकास हुन सकेको छैन । जनशक्तिको अभाव र स्रोतसाधनको अधिकतम परिचालनको अवस्था पनि छैन। प्रतिव्यक्ति आय निकै कम भएका राष्ट्रको सूचीअन्तर्गत पर्छ । सामाजिक विकृति र विसङ्गति विस्तारै न्यूनिकरण हुँदै गएका छन् । शिक्षाको अवस्था पनि सुधारोन्मुख रहेको छ ।
२. अमेरिकाको क्यालिफोर्निया क्षेत्रमा हिउँदमा र दक्षिण पूर्वी क्षेत्रमा ग्रीष्ममा पानी पर्छ एउटै देशमा पनि यस्तो भिन्नता किन भएको होला ? कारण दिनुहोस् ।
उत्तर : अमेरिकाको क्यालिफोर्निया क्षेत्रमा हिउँदमा र दक्षिण पूर्वी क्षेत्रमा ग्रीष्ममा पानी पर्छ । एउटै देशमा पनि यस्तो भिन्नता हुनुका कारण निम्न छन् :-
> अमेरिकाको दक्षिण पूर्वी क्षेत्र समशीतोष्ण मौसमी हावापानीको क्षेत्रमा पर्छ । यस हावापानीको क्षेत्रमा सामुद्रिक मनसुनद्वारा ग्रीष्ममा वर्षा गराउँछ ।
> अमेरिकाको क्यालिफोर्निया क्षेत्र भूमध्य सागरीय हावापानीको क्षेत्रमा पर्छ। यहाँ हिउँदमा समुद्री सतह भई आउने बाफिलो वायुले वर्षा गराउँछ ।
३. मानौं तपाई उत्तर अमेरिकाको उत्तरी क्यानाडाको बासिन्दा हुनुहुन्छ तपाइँले गर्ने आर्थिक क्रियाकलाप के के हुन्छन् ? सामाजिक रहनसहन र त्यहाँको वनस्पति कस्तो हुन्छ ? विवरण प्रस्तुत गर्नुहोस् ।
उत्तर : ध्रुवीय शीत मण्डलमा पर्ने हुनाले यस क्षेत्रमा सधैँ चिसो भइरहन्छ । यस क्षेत्रमा बसोबास गर्ने बासिन्दाले गर्ने आर्थिक गतिविधि निम्न छ:-
हिउँभालु र सिल माछाको सिकार गर्नु, फिरन्ते जीवन बिताउनु, सिकार गर्नु, कन्दमूल खोज्नु, अस्थायी बसोबास गर्नु जस्ता सामाजिक रहनसहन हुन्छ र त्यहाँ घना कोणधारी जङ्गल पाइन्छ । यसलाई टाइगा भनिन्छ ।
४. अमेरिकाका पूर्वी क्षेत्रमा पश्चिमी क्षेत्रभन्दा ठुला सहर विकास भएका छन् । यसका कारण उल्लेख गर्नुहोस्
उत्तर : अमेरिकाका पूर्वी क्षेत्रमा पश्चिमी क्षेत्रभन्दा ठुला सहरहरू विकास भएका छन् । यसको कारणमा कई कारणहरू हुन सक्छन्:-
ऐतिहासिक राजनीतिक केन्द्रः पश्चिमी क्षेत्रलाई उत्तर अमेरिकाका ऐतिहासिक राजनीतिक केन्द्रहरूले ठिक ठिक पठाएको छ । यसले पश्चिमी क्षेत्रलाई अधिक सत्यापित, विकसित र आकर्षक बनाएको छ। वाणिज्यिक केन्द्र: पश्चिमी क्षेत्रलाई वाणिज्यिक केन्द्रहरुले प्रभावित गरेको छ। यसको कारणले उत्पादन, विपणन र वाणिज्यिक गतिविधिहरुलाई आकर्षक बनाएको छ ।
प्रविधि र अनुसन्धानका केन्द्रः पश्चिमी क्षेत्रले विज्ञान, प्रविधि र अनुसन्धानमा महत्वपूर्ण केन्द्रहरू बनाएको छ । उत्तर अमेरिकाका उच्च शिक्षा संस्थाहरु, अनुसन्धान केन्द्रहरू र प्रविधि उद्योगहरू पश्चिमी क्षेत्रमा अवस्थित छन् ।
पर्यटन आकर्षणः पश्चिमी क्षेत्रले पर्यटनमा ठूलो आकर्षण रखेको छ। राष्ट्रिय निकुञ्ज, प्राकृतिक सुन्दरता, ऐतिहासिक स्थलहरू, बिग शहरहरू, खेलकुद क्षेत्र आदि पश्चिमी क्षेत्रको पर्यटन आकर्षणमा योगदान गर्दछ ।
अर्थव्यवस्थाः पश्चिमी क्षेत्रले आर्थिक विकासका क्षेत्रहरुमा प्रमुख भूमिका निभाएको छ । वित्तीय सेवाहरू, वित्तीय बाजार, उद्योग, वित्तीय सेवा संस्थाहरु, वाणिज्यिक कम्पनीहरू, अर्थव्यवस्थाका मुख्य केन्द्रहरू पश्चिमी क्षेत्रमा अवस्थित छन् । यी सब कारणहरूले पश्चिमी क्षेत्रलाई उत्तर अमेरिकाका पूर्वी क्षेत्रभन्दा ठुलो सहरहरूको विकास गराएको छ ।
